Migranti poreklom iz Srbije treći su po broju sklopljenih brakova zbog papira u Nemačkoj, pokazala je studija Evropske mreže za migracije (EMN) preko koje članice EU razmenjuju informacije o migracijama. Sumnja se da su migranti iz Srbije u 2010. sklopili 40 brakova sa građanima Nemačke isključivo radi regulisanja boravišnog statusa u toj zemlji, dok su 2009. nadležne nemačke službe ukazale na 64 takva braka. Brakovi radi regulisanja boravka u članicama EU su, kao i lažna roditeljstva, česta tema među političarima i medijima u EU iako nema statističkih dokaza koliko je to učestala pojava.

Prema podacima Evropske mreže za migracije, koju je 2001. pokrenula Evropska komisija, na prvom mestu su Turci za koje se sumnja da su sklopili 214 brakova zbog papira 2010. godine u Nemačkoj, a na drugom su građani Vijetnama sa 96 sumnjivih brakova.

Iza Srbije se nalazi Kosovo čiji građani su sklopili 38 brakova zbog papira, kao i Bosna i Hercegovina sa 36  brakova. Na listi 10 zemalja iz kojih potiče najveći broj migranata koji su sklapali lažne brakove sa Nemcima nalaze se i Ruska Federacija 29, Indija 28, Maroko 25, Hrvatska 24, Nigerija 23 i Ukrajina 22.

Iako među političarima, stručnjacima i u medijima u EU vlada uverenje da su brakovi zbog papira i lažna roditeljstva česta pojava, u stvarnosti nema dovoljno podataka o tim slučajevima.

U onim zemljama gde su takve zloupotrebe prava na spajanje porodice i primećene, pre je reč o brakovima sklopljenim zbog regulisanja statusa nego o lažnim roditeljstvima. Najčešći oblik lažnog roditeljstva je da migrant tvrdi da je otac deteta koje ima državljanstvo neke zemlje EU.

Studija pokazuje da je glavni motiv sponzora, odnosno građanina EU koji stupa u brak, i migranta koji sklapa brak da bi regulisao svoj status u EU ekonomske prirode, kao i da bi se ostvarilo pravo boravka i ostale beneficije života u EU koje su bolje u poređenju sa zemljom odakle migrant dolazi.

Kako se navodi, sponzor pristaje na fiktivni brak jer za to dobija nadoknadu, a ima i naznaka da kriminalne grupe plaćaju sponzoru pri čemu on nije ni svestan da njegov "bračni drug" želi isključivo da dobije legalan status u zemlji EU.

Nekad je motiv i pomoć prijatelju ili poznaniku, saosećanje sa migrantima, ali i ideali u smislu da se sponzor ne slaže sa migrantskom politikom svoje zemlje. Glavni motiv migranta koji sklapa brak zbog papira je pravo boravka i pripadajuće beneficije ili da bi se što duže ostalo na teritoriji EU.

Mere protiv zloupotrebe brakova

Države na različite načine pokušavaju da spreče brakove zbog papira. Ambasade većine država EU u zemlji porekla migranta prikupljaju informacije o migrantu i rade intervjue, proveravaju porodične veze, traže informacije o načinu života, nacionalnim i religioznim uverenjima, a intervjuišu se i sponzor i migrant. Policija proverava prijavljeno mesto boravka bračnog para, radno mesto ili škole, a konsultuje se i sa lokalnim vlastima.

U slučaju lažnog roditeljstva, ako porodica ne može da pruži bilo kakav dokument da bi dokazala vezu između roditelja i dece, u nekim članicama vlasti mogu da nalože DNK testiranje.

Međutim, nije lako utvrditi da je reč o zloupotrebi braka, jer se i sponzor i migrant dobro pripreme za intervju i provode vreme zajedno.

Ako ipak nadležne službe utvrde da je reč o zloupotrebi prava na spajanje porodice, u većini zemalja propisane su kazne zatvora, novčane kazne, ili i jedno i drugo za građanina EU koji ulazi u brak sa partnerom koji želi isključivo da reši svoj status, kao i za tog partnera. Partner takođe može biti kažnjen tako što mu se ukida boravišna dozvola.

Kazne zatvora idu do pet godina, a novčane kazne i do 15.000 evra. Slične su kazne i za lažna roditeljstva, do 10 godina zatvora, a novčane kazne idu i do 750.000 evra.

Članice na razne načine sarađuju u razotkrivanju lažnih brakova migranata i građana EU, bilo neformalno bilo formalno kroz sporazume. Na primer, sporazume o saradnji su sklopile Belgija i Holandija, ali i Irska i Letonija jer je uočeno puno brakova između građana poreklom van EU i Letonaca na teritoriji Irske.

Dostupna statistika pokazuje da brakova zbog papira ima, ali je teško utvrditi koliko je to raširena pojava. Još manje podataka ima kad je reč o lažnom roditeljstvu.

U EU je 2010. izdato 747.785 boravišnih dozvola iz porodičnih razloga što je 68% svih dozvola izdatih građanima poreklom iz zemala van EU. U odnosu na broj utvrđenih slučajeva zloupotrebe prava na spajanje porodice, odbijeno je od 5 do 990 zahteva za boravišnom dozvolom u 2011, u zavisnosti od zemlje do zemlje. U 2010. je odbijeno od 5 do 1.360 zahteva.

Kad je reč o sumnji na brak zbog papira, takvih slučajeva je prošle godine u nekoj članici bilo najviše 1.740 a najmanje 35.

Iskustva Mađarske

Iskustvo mađarskih vlasti pokazuje da naročito građani afričkih i arapskih zemalja u sve većem broju žele da dobiju legalni status u toj zemlji tako što će se oženiti ili udati za Mađara ili Mađaricu. Nigerijci preferiraju brak, dok migranti iz Azije više vole oblike vanbračnih zajednica koje su predviđene zakonom.

U izveštaju o zloupotrebi braka u Mađarskoj navodi se da uglavnom Mađarice različitih starosnih dobi i finansijske situacije na letovanju vrlo brzo sklapaju prijateljstva sa Tunižanima i Egipćanima i takve veze se vrlo brzo završavaju brakom. Najčešće se ti brakovi sklapaju upravo u tim afričkim zemljama u skladu sa muslimanskim običajima.

Nova forma zloupotrebe su i "deca zbog papira", ukazale su mađarske vlasti. Ova metoda regulisanja statusa u EU je naročito karakteristična za Azijate, uglavnom Vijetnamce i Kineze, koji ilegalno borave u Mađarskoj. Kako bi dokazali da su porodično povezani sa nekim građaninom Mađarske, oni daju izjavu o roditeljstvu koja se odnosi na mađarsko dete starosti 6-8 godina. Za Kineze je svojstveno i da su skloni korišćenju lažnih dokumenata, navodi se u izveštaju.

Međutim, u toku procedure za rešavanje statusa u većini slučajeva se utvrdi da ti "očevi" uopšte ne održavaju kontakt sa detetom, ne finansiraju ga niti podržavaju na bilo koji način.

U Mađarskoj nema podataka o tome koliko je migranata odbijeno zbog zloupotrebe braka sa građaninom Mađarske. Dostupni podaci pokazuju da je u 2011. godini 170 migranta podnelo zahtev za boravišnu dozvolu na osnovu porodične povezanosti sa građanima EU. Većina njih je iz SAD (38 slučajeva), Ukrajine (16) i Rusije (13).

Prošle godine je više od 1.800 građana iz zemalja van EU podnelo zahtev za boravišnu dozvolu u Mađarskoj, a među njima je najviše Ukrajinaca (352), Rusa (161), Nigerijaca (120) i građana Srbije (109), s tim da broj zahteva Nigerijaca raste iz godine u godinu.

Izvor: EurActiv.rs

Foto: Sxc.hu

Povezani sadržaj