 U malom gradu Tran na obroncima planine Balkan u blizini srpsko-bugarske granice u julu se održava festival jogurta, proizvoda na koji je ta oblast posebno ponosna jer je upravo tu otkrivena bakterija koja pretvara mleko u jogurt. Na centralnom gradskom trgu održava se kulturni program koji uključuje folklor a 20 proizvođača domaćeg jogurta će predstaviti svoje proizvod posebne recepture.
"Recepturu sam nasledila od moje majke, a ona od svoje. Nikada ne zaboravim da sačuvam kašiku jogurta za fermentaciju sledećeg dana", rekla je Evgenija Dumitrova, penzionisana učiteljica iz sela Lomnica. Njen originalni recept za jogurt od kozijeg mleka sa bosiljkom i majčinom dušicom osvojio je nagradu u svojoj kategoriji.
"Mleko se kuva da bi se ubile štetne bakterije. Kada se malo ohladi da bude toplo ubacite kašiku jogurta od juče i zatvorite posudu i pokrijete je ćebadima. Posle tri sata jogurt je spreman", kaže Stamen Cvetkov iz Trana čija je porodica dobila nagradu za ovčiji jogurt.
Gustina jogurta zavisi od ispaše životinja koje daju mleko, suve trave čine jogurt gušćim od mlade trave, jogurt od ovaca i goveda inače je gušći i jači od jogurta od kozijeg i kravljeg mleka, kaže Cvetkov.
Bugari veoma cene i čuvaju jogurt kao deo svog nasleđa a on se proizvodi i u manastirima dok je posebno poznat jogurt od kravljeg mleka iz Jablenova, na zapadu zemlje, gde se proizvodi 750 kilograma nedeljno. Bugari nisu samo čuveni proizvođači jogurta, i oni uživaju u tom proizvodu pa se u toj zemlji godišnje potroši oko 135.000 tona jogurta koji se koristi i u mnogim receptima kao što je "tarator", hladna supa sa krastavcima.
Početkom 20. veka Rus Ilja Mančikov, dobitnik Nobelove nagrade za biologiju, otkrio je da jogurta utiče na proces razgradnje u crevima koji izaziva starenje. Studija dugovečnosti francuskog Institut Paster gde je Mančikov radio otkrila je veoma veliki broj stogoddišnjaka koji su živeli na obrocima Rodopa na jugu Bugarske.
Proučavajući ishranu tog planinskog stanovništva nešto ranije, bugarski istraživač i sam iz regiona Trana, Stamen Grigorov proučavao je mikrofloru jogurta u Ženevi gde je studirao medicinu. Uparvo je on otkrio bakterije mlečne kiseline kojima se dobija jogurt od kojih je jedna dobila ime po njegovoj domovini - lactobacillus bulgaricus.
Menčikov je pod utiskom takvog otkrića zaključio da je upravo jogurt odgovoran za dugovečnost Bugara i radio je na popularizaciji jogurta u ishrani širom Evrope.
Ipak još uvek nema dogovora čiji je specijalitet ustvari jogurt, iako datira iz perioda pre nove ere i koristi se u različitim oblicima širom Azije. Turci koji su u srednjem veku obilato koristili jogurt tvrde da je to njihov specijalitet ali se Bugari ne slažu sa tim i navode da se jogurt proširio u 15. veku iz Bugarske kada je bila deo Otomanskog carstva. Postoji i priča da je otomanski sultan Sulejman Veličanstveni 1536. godine svom kolegi i savezniku francuskom kralju Fransoi I, preporučio jogurt budući da je imao probleme sa radom creva, što je odmah i izlečilo kralja.
izvor: AFP
 Povezani sadržaj
|
