Projekat podržali
Sponzori mreže
|
 Mađarska premostila zakone EU zbog Južnog toka
|
|
|
|
Objavljeno : 05.11.2014. |
 |
 |
 |
|
|
| |
 Mađarski parlament usvojio je izmene zakona koje će toj zemlji omogućiti da "zaobiđe" propise Evropske unije i krene u izgradnju Gaspromovog gasovoda Južni tok na svojoj teritoriji. Evropska komisija je odmah od Budimpešte tražila pojašnjenje. EU je zbog gasovoda Južni tok već pokrenula proceduru protiv Bugarske i analitičari ukazuju na mogućnost da, ako mađarski zakon "prođe" u EU, druge zemlje iz projekta Južni tok usvoje iste amandmane. Zemlje okupljene oko Južnog toka žele da realizacijom tog projekta povećaju bezbednost isporuka gasa dok Rusija želi da prekine zavisnost od tranzita kroz Ukrajinu.
Zakon, koji je predložio predsedavajući grupe vladajuće partije Fides u parlamentu Antal Rogan, omogućava svakoj kompaniji iz sektora gasa koja nije sertifikovani operater sistema prenosa da gradi gasovod. To zapravo znači da neka kompanija može da gradi gasovod čak i ako nema dozvolu da njime upravlja.
Prema pisanju mađarske štampe, za izgradnju gasovoda tražiće se jedino dozvola Mađarske kancelarije za energetiku. Poslanici Fidesa uvereni su da u tom slučaju međunarodna tela, uključjući EU, neće imati jurisdikciju nad projektom.
Iako se u zakonu ne pominju pojedinačni projekti gasovoda, više je nego jasno da se tiče Južnog toka, projekta koji će omogućiti Rusiji da ispod Crnog mora doprema gas Evropi zaobilazaći Ukrajinu.
Evropska komisija smatra da su svi bilateralni međuvladini sporazumi o Južnom toku, uključujući onaj koji je Mađarska potpisala sa Rusijom, u suprotnosti sa pravom EU jer se njima krše odredbe Trećeg energetskog paketa EU. Tim paketom predviđeno je da gasovodi u EU ne mogu da budu u vlasništvu proizvođača gasa, niti da se u sektoru narušava konkurencija.
Komisija zahteva da i drugi isporučioci gasa imaju pristup Južnom toku, na šta Gasprom ne pristaje. Ruski Gasprom kontroliše 50% planiranog projekta gasovoda.
Mađarski zakon kao presedan
Ukoliko mađarski pokušaj premošćavanja zakonodavstva EU uspe, biće to presedan kojim će se otvoriti put drugim učesnicima u projektu Južni tok da usvajanjem istih izmena zakona omoguće izgradnju gasovoda.
Međutim, prva zemlja na evropskom putu planiranog gasovoda - Bugarska, nalazi se u specifičnoj situaciji jer je jedina protiv koje je Evropska komisija već pokrenula proceduru zbog Južnog toka.
Procedura je otvorena zbog međudržavnog ugovora Bugarske i Rusije o Južnom toku kojim se kompanijama iz te dve zemlje daje prednost u procesu izgradnje, što je u suprotnosti sa pravilima EU o konkurenciji.
Portparolka Evropske komisije Ana-Kaisa Itkonen rekla je da je Komisija upoznata sa mađarskim amandmanima i da je "u kontaktu sa Budimpeštom radi daljih razjašnjenja", preneo je EurActiv.com.
Itkonen je kazala da odvajanje procedura izdavanja dozvola za gradnju i za rad gasovoda samo po sebi nije suprotno odredbama Direktive EU o gasu. Međutm, kako je istakla, to mora da bude zasnovano na objektivnim i nediskriminatornim kriterijumima koji su objavljeni i transparentni.
Kako je dodala, kod mađarskih izmena zakona nije jasno po kojim kriterijumima je izdavanje dozvola za izgradnju gasovoda povereno regulatornoj kancelariji.
Itkonen je istakla da je ključno da se u procesu izdavanja dozvole za gradnju gasovoda poštuju stroge odredbe direktive o poslovanju gasovoda (operatera prenosa), kao i propisi o javnim nabavkama.
Analitičar iz Budimpešte Andraš Deak rekao je za agenciju Blumberg da mađarski premijer Viktor Orban "testira granice EU sa ruskom podrškom".
U prilog tome govori i to što je krajem oktobra Čaba Baji, direktor državne kompanije MVM koja je sa Gaspromom osnovala zajedničko preduzeće za izgradnju gasovoda, rekao u jednom intervjuu da Mađarska želi da započne izgradnju Južnog toka u roku od šest meseci.
Inače, Orbanovu podršku Južnom toku analitičari ocenjuju kao najnoviji potez "zatezanja" odnosa Mađarske sa EU i NATO. Naime, u januaru je Mađarska poverila Rusiji ugovor o proširenju jedine nuklearne elektrane u zemlji i uzela od Moskve zajam od deset milijardi evra.
Orban je bio i među najglasnijim liderima EU koji su kritikovali uvođenje sankcija Rusiji zbog krize u Ukrajini.
Mađarska je prekinula isporuke gasa Ukrajini na "neodređeno vreme", saopštila je mađarska kompanija za tranzit gasa FGSZ krajem septembra, par dana nakon što se Orban sreo sa direktorom Gasproma Aleksejem Milerom. Gasprom je istovremeno, prema podacima sa sajta FGSZ, povećao isporuke Mađarskoj za 67%.
Gasovodom Južni tok u dužini 2.446 kilometara ruski gas bi išao ispod Crnog mora do Bugarske i zatim kroz Srbiju, Mađarsku i Sloveniju do Italije. Kapacitet gasovoda planiran je na 63 milijarde kubnih metara gasa godišnje. Izgradnjom tog gasovoda Gasprom bi okončao zavisnost od ukrajinskog tranzitnog sistema.
Izvor: EurActiv.rs
Foto: Shutterstock.com
Povezani sadržaj
|
|
|
EurActiv Srbija
