Romkinje žive gotovo 30 godina kraće od ostalih žena u Srbiji a Romi se, pored teških uslova u kojima žive, suočavaju sa prinudnim iseljavanjem, odnosno vraćanjem u mesta porekla čime se krši njihovo pravo na slobodu kretanja, ukazano je 7. aprila na skupovima uoči Međunarodnog dana Roma. Međunarodna organizacija za zašititu ljudskih prava Amnesti internešenal (Amnesty International - AI) pozvala je vlasti Srbije da zabrane prinudno iseljavanje Roma.

Na sednici Odbora za ravnopravnost polova Skupštine Srbije, koja je održana povodom obeležavanja Međunarodnog dana Roma 8. aprila, ukazano je da je prosečan životni vek Romkinja u Srbiji 48 godina, što je za gotovo 30 godina kraće od žena u ostatku populacije.

Članica Vladinog Saveta za rodnu ravnopravnost Slavica Vasić na skupu je iznela i podatak iz istraživanja, prema kojem svega 3,5% Romkinja u Srbiji živi duže od 65 godina.

Istraživanje je pokazalo i da je unutar romske populacije 75% žena nepismeno, 35% žena završi osnovnu školu, 25% srednju, a tri% žena ima visoko obrazovanje. Prema podacima Saveta za rodnu ravnopravnost, 45% Romkinja nema lična dokumenta, što im otežava ostvarenje prava iz oblasti zdravstvene i socijalne zaštite.

Predsednica skupštinskog Odbora za ravnopravnost polova Gordana Paunović Milosavljević navela je da je prema statistici Svetske zdravstvene organizacije prosečni životni vek žena u Srbiji oko 75 godina, što je za gotovo 30 godina više nego u romskoj populaciji.

"Romkinje se suočavaju i sa nasiljem u porodici, višestrukim diskriminacijama u društvu, žive u neadekvatnim stambenim ulsovima i siromaštvu", navela je Paunović Milosavljević.

Sekretarka Saveta za rodnu ravnopravnost polova Dragana Petrović kao neke od najznačajnijih problema Romkinja u Srbiji označila je rano stupanje u brak i nezaposlenost. "Rano stupanje u brak jeste deo romske tradicije, ali to stvara problem pošto žene upravo zbog toga rano napustaju školovanje", navela je Petrović.

Predstavnica kancelarije OEBS-a u Srbiji Kristina Davis naglasila je da se položaj Romkinja u Srbiji može poboljšati samo uz saradnju državnih institucija, međunarodnih organizacija i civilnog sektora.

Vlada Srbije treba za zabrani prinudna iseljavanja Roma

Amnesti internešenel je u izveštaju o položaju Roma u Srbiji, objavljenom 7. aprila, pozvao Vladu da omogući donošenje zakona kojima bi se zabranilo prinudno iseljavanje. U izveštaju pod nazivom "Dom je više od krova nad glavom, Romima je uskraćeno pravo na stanovanje u Srbiji" traži se od Vlade da obezbedi da lokalne vlasti, uključujući one u Beogradu ne sprovode prinudna iseljavanja.

Vlada treba da obezbedi da se "iseljavanja sprovode samo uz puno poštovanje ljudskih prava, u krajnjoj nuždi i nakon što su iscrpljene sve druge ostvarive alternative iseljavanju", kaže se izveštaju. Amnesti internešenal je pozvao Vladu i da obezbedi da sve žrtve prinudnih iseljavanja imaju pravo na efikasan pravni lek i reparacije, uključujući restituciju, rehabilitaciju, kompenzaciju, zadovoljenje i garanciju neponavljanja.

Vlada bi, prema preporukama Amnesti internešenala, trebala i da poveća finansiranje programa za legalizaciju romskih naselja.

Amnesti internešenel preporučuje Vladi i da u južnu Srbiju ne vraća Rome iseljene iz naselja u Beogradu osim ako oni to ne žele, kao i da onima koji su već vraćeni ponudi da ponovo dođu u Beogradu uz plaćanje adekvatne kompenzije za prinudno iseljenje.

Amnesti internešenel smatra da Vlada Srbije nije uspela da ispuni obaveze na osnovu ugovora o međunarodnim i regionalnim ljudskim pravima da zaštiti, spreči i okonča prinudna iseljavanja koje su posebno loše uticale na romske zajednice u nelegalnim naseljima.

U izveštaju se kaže da mnoge od ovih zajednica uključuju interno raseljene Rome s Kosova ili Rome koji su prinudno vraćeni iz zemalja članica EU. "Naterani da žive u neformalnim naseljima u Beogradu zbog nedostatka drugih opcija za stanovanje, Rome je prinudno iselio grad Beograd, izgubili su svoje kuće, svoje izvore prihoda, a često i sve što su imali", kaže se u izveštaju.

Dodaje se da su Romi poreklom iz južne Srbije prinudno iseljeni u južne opštine, čime se krši njihovo pravo na slobodu kretanja i pravo na boravište.

U Vojvodini 93 romska naselja sa 40.000 stanovnika

U Vojvodini postoje 93 evidentirana romska naselja i u njima živi i do 40.000 ljudi, saopštila je 7. aprila Kancelarija pokrajinskog ombudsmana i navela da je preko 40% naselja koja su u ukupno 28 lokalnih samouprava, izgrađeno od nekvalitetnih i otpadnih materijala i najčešće bez ikakve infrastrukture.

Sredstva za rešavanje stambenih problema njihovih stanovnika nisu obezbeđena, niti su planirana budžetom u preko 40% jedinica lokalne samouprave, uprkos tome što se preko 45% romskih naselja nalazi na rizičnim, lošim, nezdravim ili na drugi način opasnim terenima.

Kanalizacionu mrežu, grejanje ili pristup vodovodu ima od 14 do 20% naselja, dok u šest naselja ne postoji nikakva infrastruktura. Smeće se uopšte ne odnosi iz 20 naselja, a njih 34 nemaju kante, niti kontejnere za smeće i otpad.

U preko 85% jedinica lokalne samouprave nije doneta odluka o unapređivanju i legalizaciji romskih naselja, navodi se u saopštenju.

Dodaje se da je lokalni akcioni plan za stanovanje donet u svega četiri jedinice lokalne samouprave, a u slučaju deset romskih naselja ne postoji bilo kakva ideja o tome kako bi se ona raselila, ukoliko bi se zemljište na kom se nalaze namenilo drugim potrebama.

Pokrajinski ombudsman se početkom 2011. godine upitnikom obratio svim jedinicama lokalnih samouprava u Vojvodini, sa ciljem da prikupi i obradi osnovne podatke o romskim naseljima u Vojvodini.

Izvor: Beta

Povezani sadržaj

• 

  Vesti

  : EP traži obavezujući minimum standarda u EU za Rome
  
• 

  Vesti

  : Romi isključeni iz srpskog društva