U Evropskoj uniji postoje 23 zvanična jezika, a sa očekivanim pristupanjem Hrvatske 2013. godine njihov broj će se povećati na 24. Godišnji troškovi prevođenja su oko jedne milijarde evra, saopšteno je povodom 10. evropskog dana jezika 26. septembra. EU, pored zvaničnih jezika, podržava i negovanje regionalnih i znakovnih jezika, kao i učenje dva strana jezika od detinjstva.

Broj zvaničnih i radnih jezika manji je od broja zemalja, budući da se u nekim zemljama govore isti jezici - u Belgiji holandski i francuski, u Austriji nemački, a u najvećem delu Kipra - grčki.

Troškovi pismenog i usmenog prevođenja su oko jedne milijarde evra godišnje, što je manje od 1% budžeta EU i nešto više od 2 evra po glavi. Evropska komisija ima pravu "armiju" prevodilaca - oko 3.000.

Prema propisima donetim još 1958. godine, institucije EU prevode propise na sve zvanične jezike, a građani imaju pravo da odgovor na pitanja koja postavljaju institucijama dobiju na svom maternjem jeziku. Internet sajtovi se, međutim, ne moraju prevoditi. Komisija se, kako se navodi u saopštenju, trudi da što više sadržaja prevede na što više jezika.

Jezik sa najvećim brojem govornika je nemački. Kada je reč o stranom jeziku, najrasprostranjeniji je engleski - 51% odraslih u istraživanjima javnog mnjenja kaže da može da razume taj svetski jezik. Prema istraživanju Eurobarometra iz 2006. godine, 56% građana EU može da razgovara na jeziku koji im nije maternji, a 28% poznaje dva jezika osim maternjeg. Međutim, 44% Evropljana, skoro svaki drugi, ne govori nijedan strani jezik.

Istraživanje tog opsega o jezičkim znanjima u EU nije rađeno od 2006. Ove godine sprovodi se veliko istraživanje o rezultatima podučavanja jezika u evropskim školama radi objavljivanja Evropskog indikatora o poznavanju jezika. Objavljivanje rezultata planirano je za februar 2012, a do kraja 2012. trebalo bi da se EU izjasni o eventualnom merilu zasnovanom na dosadašnjem radu i o drugoj rundi istraživanja jezičkih sposobnosti.

Zemlja sa najvećim procentom stanovnika koji govore bar jedan strani jezik je Luksemburg - 99%, a u stopu ga prate Slovačka - 97% i Letonija - 95%. Na drugoj strani skale su dve anglofone zemlje - Irska - 34% i Velika Britanija - 38%. U te dve zemlje se u osnovnim školama najviše izučava francuski, koji je na programu 39% školaraca u Velikoj Britaniji i 19% u Irskoj.

Prema podacima Eurostata objavljenim 26. septembra, najzastupljeniji jezici u osnovnom obrazovanju u EU su engleski - koji uči 82% učenika i francuski - 16%, dok u srednjem obrazovanju 95% učenika uči engleski a 27% nemački. Taj procenat je u nekim zemljama izuzetno visok - u Luksemburgu i na Malti engleski je u nastavnom programu svih učenika osnovnog obrazovanja.

Čelnici vlada i država EU su na Savetu u Barseloni 2002. godine doneli odluku da promovišu rano učenje najmanje dva jezika. U skladu s tim EU svake godine uloži oko jednu milijardu evra za unapređenje jezičkih znanja i drugih veština, kroz inicijative poput Erazmusa koji omogućava studentima višeg obrazovanja da provedu deo studija u inostranstvu. Svake godine 400.000 pretežno mladih ljudi iskoristi donacije za "mobilnost" odnosno "pokretljvost" kroz programe poput Erazmusa, Leonardo da Vinči za stručno osposobljavanje i Mladi u akciji za volontiranje i omladinski rad.

U EU se govore i mnogi manjinski jezici. Neki od njih, poput nemačkog, u nekim zemljama su zvanični - Nemačkoj i Austriji, a regionalni su u Belgiji, Danskoj, Francuskoj i Italiji. Slični primeri su i albanski i grčki koji se govore i u zajednicama u Italiji, kao i hrvatski i slovenački u Italiji i Austriji. Drugi su isključivo regionalni, a neki od njih se govore u više zemalja - poput keltskog u Francuskoj, Irskoj i Velikoj Britaniji i baskijskog i katalanskog u Španiji i Francuskoj.

Među manjinskim jezicima ima i ugroženih - poput saami, porodice jezika kojima govore urođenici u severnoj Finskoj, Švedskoj, Norveškoj i ruskom poluostrvu Kola. Neke zajednice saami jezika imaju samo nekoliko stotina govornika, pa tim jezicima preti opasnost od nestanka.

Neki regionalni i manjinski jezici mogu imati i status zvaničnog jezika - poput irskog i luksemburškog.

U Srbiji nema pouzdanih podataka o poznavanju stranih jezika koji su deo obaveznog obrazovanja. Prema popisu iz 2002. srpski je govorilo 88% stanovništva Srbije, a prvi manjinski jezik bio je mađarski sa 3,8%. Zastupljeni su i albanski, bosanski, bugarski, vlaški, makedonski, romski, rumunski, slovački i hrvatski, dok se ostali koje govori ukupno 40.000 ljudi, vode kao "ostali" jezici.

Prema odgovorima na Upitnik Evropske komisije, najveći broj odeljenja u kojima se izučavaju manjinski jezici je na teritoriji Vojvodine - mađarski, slovački, rumunski, rusinski, hrvatski i ukrajinski, kao i na jugu Srbije - albanski, bosanski i bugarski. U Vojvodini je organizovano i izučavanje romskog jezika u školskoj godini 2009-2010. za 695 osoba. Ključnu ulogu u zaštiti interesa manjina trebalo bi da odigraju saveti nacionalnih manjina, kojih je ukupno 20.

Znakovni jezici se smatraju takođe delom jezičkog pejzaža Evrope. Opsežna istraživanja o njima nisu sprovedena, ali se smatra da u EU oko 900.000 ljudi koristi znakovne jezike. Prema nekim drugim procenama, reč je o znatno većem broju ljudi - jedan na hiljadu, odnosno oko pola miliona ljudi.

Evropske institucije podržavaju unapređenje statusa tih jezika, ali se situacija u tom domenu razlikuje od zemlje do zemlje. Evropski dan jezika ove godine se održava 10. put u 45 članica Saveta Evrope. Cilj je podizanje svesti o jezicima koji se koriste u Evropi, ako i promovisanje kulturne i jezičke raznovrsnosti kako bi se ljudi podstakli da uče jezike.

Evropska komisija i Poljska kao predsedavajuća EU organizuju 28. i 29. septembra u Varšavi konferenciju o učenju jezika. Prevodilačke kancelarije Komisije širom EU organizovaće brojne događaje, među kojima je Jezički muzički festival u Londonu, okrugli sto o ulozi poznavanja jezika u uklapanju u društvo u Berlinu, kao i pesničke večeri u četiri grada u Letoniji.

U Briselu i Hagu biće pokrenuta i kampanja za privlačenje usmenih prevodilaca holandskog jezika u institucije EU.

Izvor: EurActiv.rs

<

Povezani sadržaj

• 

  Vesti

  : U EU nedovoljno pismeno 20% mladih i 15% odraslih
  
• 

  Vesti

  : Više sredstava za obrazovne programe EU
  
• 

  Vesti

  : Romi isključeni iz srpskog društva
  
• 

  Vesti

  : Srpski učenici zaostaju za OECD zemljama