Stopa rađanja među mladim devojkama od 15 do 19 godina opada širom sveta. Ipak, od 135 miliona dece rođene u svetu 2010. godine, 12% je rodila devojka mlađa od 20 godina, navodi se u istraživanju francuskog Državnog instituta za demografiju. Istočna Evropa spada u područja u kojima je ta stopa relativno visoka. Na pad stope preranih rađanja utiče poboljšanje položaja žene u društvu, uključujući i pristup obrazovanju i povećanje uzrasta stupanja u brak. Ipak, reč je o složenoj društvenoj pojavi, koja zavisi od spleta različitih faktora. Tako anglosaksonske zemlje prednjače u bogatom svetu po broju ranih rađanja, a među faktorima koji utiču na to su i dostupnost abortusa, ali i loše prilike za školovanje za devojke iz siromašnih sredina.

Stopa ranih rađanja opala je sa 64 na 1.000 žena 2000. godine na sadašnjih 54. Najniža je u Libiji (3 rođenja na 1.000 žena između 15 i 19 godina), pa u Švajcarskoj, Japanu i Holandiji (po 5), a najviša u Kongu (201 na 1.000) i Maliju (186).

Posmatrano po regionima, ovaj problem je najizraženiji u podsaharskoj Africi, a nešto manje u Latinskoj Americi, Južnoj Aziji (Indija, Bangladeš, Pakistan, Afganistan), kao i delu Bliskog istoka, Rusiji i istočnoj Evropi.

Stopa je relativno niska u Kini, Australiji, Evropi (osim u istočnom delu), kao i Severnoj Americi izuzev u SAD i Severnoj Africi sa izuzetkom Egipta.

Rano rađanje donekle je srazmerno opštoj stopi rađanja među ženama plodnog uzrasta, ali je ta veza samo delimična. Rano rađanje tako nije nisko u svim zemljama u kojima je opšta stopa nataliteta niska, do dva deteta po ženi. U nekim zemljama je visoka - Velikoj Britaniji i Rusiji (30 na 1000) i SAD (41 na 1.000), dok je u nekim niska - u Japanu i Holandiji (po 5).

Slične razlike postoje u zemljama u razvoju, gde je stopa visoka u Brazilu (76) i Dominikanskoj Republici (109), a niska u Libiji (3), Tunisu (6) i Kini (8).

Venčanje devojčica - značajan faktor

Uzrast devojaka prilikom venčanja značajan je faktor koji određuje procenat preranih rađanja. To je pokazalo i iskustvo zemalja Magreba. Od Drugog svetskog rata povećala se rasprostranjenost školovanja žena i poboljšala njihova uloga u društvu. Prosečna starost žena prilikom stupanja u brak povećana je za oko 10 godina - sa između 17 i 19 godina na 27 u Maroku i po 30 u Alžiru i Tunisu.

Budući da je reč o društvima gde se seksualni odnosi pre braka ne tolerišu, posebno kod žena, drastično je smanjen broj ranih trudnoća i porođaja.

Sa odlaganjem stupanja u brak za kasniji uzrast, u velikom delu sveta je povećana rasprostranjenost rađanja vanbračne dece. Međutim, to sa sobom ne povlači rane trudnoće i rođenja.

Naime, povećanje rasprostranjenosti vanbračne dece u siromašnim delovima sveta jeste problem, ali ne zbog preranih rođenja i zdravlja dece i žena, već zbog statusa u društvu i niske tolerancije prema vanbračnoj deci.

Visoka stopa u anglosaksonskom svetu

U bogatim delovima sveta, poput Evrope i Amerike, do izražaja dolaze neki drugi faktori - pored stope rađanja, značajan faktor je i dostupnost i rasprostranjenost abortusa, ali i mogućnosti koje društvo pruža ženama iz siromašnih sredina.

U Evropi je prerano rađanje dosta nisko u Švedskoj, Italiji i Nemačkoj. Međutim, te zemlje se u velikoj meri razlikuju u pogledu učestalosti tinejdžerskih trudnoća i pribegavanja abortusu.

Naime, u Švedskoj su trudnoće među devojkama uzrasta između 15 i 19 godina relativno česte - blizu 30 na 1.000, ali se 80% njih završava namernim prekidom trudnoće.

Sa druge strane, maloletničke trudnoće su u Nemačkoj i Italiji znatno ređe - oko 15%, ali je i procenat prekinutih trudnoća manji - trećina u Nemačkoj i svaka druga u Italiji.

Tinejdžerski porođaji su, sa druge strane, dosta česti u Velikoj Britaniji (više od 25) i Rumuniji (više od 35) prema podacima iz 2008. godine. Stopa trudnoća tamo je četiri puta viša nego u Italiji i Nemačkoj, a pribegavanje abortusu relativno malo, slično kao u Italiji i Nemačkoj - u trećini slučajeva u Rumuniji i polovini u Velikoj Britaniji.

U bogatom svetu učestalost ranog rađanja je najveća u anglosaksonskim zemljama - Sjedinjenim Američkim Državama, Irskoj i Velikoj Britaniji. Tinejdžerske trudnoće tamo se smatraju ozbiljnim društvenim problemom.

Kako se navodi u analizi francuskog demografskog instituta, maloletničke trudnoće su u tim zemljama posebno rasprostranjene u siromašnim sredinama.

Nedovoljna zaštita prilikom seksualnih odnosa i težak pristup abortusu samo su deo razloga za to. Neke devojke koje nisu uspešne u školi žele da budu majke jer im to omogućava da na neki način budu priznate u društvu.

Zbog toga put do smanjenja tinejdržerskih rađanja vodi preko stvaranja boljih šansi za školovanje za devojke iz siromašnih sredina, navodi se u analizi.

Izvor: EurActiv.rs

Foto: Wikimedia

Povezani sadržaj

• 

  Vesti

  : Nemačkoj potrebno još imigranata
  
• 

  Vesti

  : Pet miliona beba iz epruvete
  
• 

  Vesti

  : Nemačka planira porez zbog starenja stanovništva
  
• 

  Vesti

  : Spor oko sedmomilijarditog stanovnika