Industrijska proizvodnja u Hrvatskoj, koja je ovog leta postala 28. članica EU, je u godinama pre finansijske krize rasla brže od proseka EU, a pad industrijske proizvodnje tokom krize bio je sporiji nego u EU. Od otpočinjanja krize do danas, hrvatsko građevinarstvo doživelo je veći sunovrat u poređenju sa evropskim. Sektor usluga u novoj članici beležio je od 2000. impresivne stope rasta, da bi sa izbijanjem krize promet u ovom sektoru počeo da pada, bez značajnijih znakova oporavka u poslednje tri godine, navodi se u analizi pokazatelja proizvodnje za Hrvatsku pre pristupanja EU 1. jula 2013.

Između 2000. i 2007. pre nego što je izbila finansijska i ekonomska kriza, prosečan rast industrijske proizvodnje u EU iznosio je 1,7%. Taj indeks je u aprilu 2008. dostigao maksimalnih 113,6 poena.

Prosečan godišnji rast industrijske proizvodnje u Hrvatskoj je od 2000.do 2007. iznosio  4,5%, a najviši nivo indeks industrijske proizvodnje dostigao je u junu 2008, 116,2 poena.

Između aprila 2008. i aprila 2009. industrijska proizvodnja u EU 27 pala je više od 22 procentna poena. Nakon tog perioda, usledio je relativno stabilan oporavak od dve godine. Prosečan indeks industrijske proizvodnje u EU za prvih nekoliko meseci 2013. sada je uporediv sa nivoom iz 2003.

U Hrvatskoj je pad industrijske proizvodnje tokom krize bio sporiji nego u EU. Između juna 2008. i januara 2009. indeks je pao 15 procentnih poena, a zatim se i nešto oporavio do proleća 2009.

Otad, industrijska proizvodnja u novoj članci stalno opada, zbog čega je indeks industrijske proizvodnje između 2009. i 2012. padao godišnje 2,6%.

Kao i u slučaju EU, prosečan indeks industijske proizvodnje u prvih nekoliko meseci 2013. je uporediv sa nivoom iz 2003.

Međutim između 2000. i 2012. različiti sektori proizvodnje potpuno su drugačije razvijali u EU i Hrvatskoj. Ukupna proizvodnja znatno brže se razvijala u Hrvatskoj nego u drugim članicama, uz prosečan godišnji rast od 1,2% u poređenju sa 0,3% u EU.

U nekoliko sektora - proizvodnja hrane, pića i duvana; proizvodnji papira, mašinskoj industriji, proizvodnji transportne opreme - i EU i Hrvatska su zabeležili pozitivan rast.

Međutim, često ima vidnih razlika u stopama rasta, naročito kad je reč o proizvodnji papirnih proizvoda, mašina, popravki i uvođenja instalacija, u kojima je stopa rasta Hrvatske bila nekoliko puta veća nego u EU.

U drugim oblastima kao što su tekstilna industrija i proizvodnja odeće, drvoprerađivačka industrija, koks i gas, osnovni metali, nameštaj i ostala proizvodnja- i EU i u Hrvatska zabeležile su pad od 2000. do 2012.

Suprotni trendovi registrovani su u proizvodnji kože, štampanih i drugug medija, mineralnih proizvoda i gotovih metalnih proizvoda - U Hrvatskoj je u globalu zabeležen rast, a u EU pad. Kad je reč o proizvodnji kompjutera, elektronske opreme, optičkih instrumenata i elektronske opreme, EU je stagnirala, a nova članica Hrvatska je imala pad.

Kako navodi autor analize, različiti trendovi razvoja rezultat su različite strukture proizvodnje Hrvatske u odnosu na evropski prosek.

Naročito je primetno da je relativni udeo proizvodnje hrane, pića, duvana, tekstila, odeće i kožnih proizvoda u hrvatskoj ekonomiji dvaput veća nego u EU.

Nasuprot tome, proizvodnja metala i metalnih proizvoda, autoindustrija, proizvodnja transportne opreme u Hrvatskoj je samo na polovini proseka EU.

Trendovi u građevinskoj industriji slični su kao u celoj industriji. Između 2000. i 2007. godišnji rast građevinskog sektora je bio 2,3% u EU, a u Hrvatskoj 8,7%.

Vrh ekonomskog razvoja ovog sektora u Hrvatskoj je bio nešto kasnije nego u EU, krajem 2008, umesto u prvom tromesečju iste godine. Od tada je građevinarstvo na nizbrdici i u EU i u Hrvatskoj. Između otpočinjanja krize i prvog kvartala 2013. evropska proizvodnja u građevini pala je 30 pp, a u Hrvatskoj skoro 48pp.

Ni u EU ni u Hrvatskoj, sektor maloprodaje nije zabeležio tako visok pad kao što je to bilo u industriji i građevinarstvu.  



Kad je reč o poslovnim uslugama, ne računajući sektore osiguranja i banka, prosečan rast u EU je bio 5,5% uzleđu 2000. i 2007, a u Hrvatskoj 9,9%.

I u slučaju Hrvatske i EU sektor je vrhunac zabeležio u drugom tromesečju 2008. Ipak, u sledećih godinu dana, indeks prometa u uslugama je u EU pao skoro 9 procentnih poena. Od polovine 2009. do 2012. ovaj sektor je u EU godišnje rastao 2,9% i tako se već tokom 2011. vratio na nivo pre krize.

U novoj članici Hrvatskoj, pad u prometu uslugama je trajao znatno duže, više od dve godine i bio je dosta vidljiviji, skoro 15pp. Štaviše, do sredine 2010. do danas trzište usluga ostalo je dobrim delom nepromen

Povezani sadržaj

• 

  Vesti

  : Hrvatska izbegla sankcije EU
  
• 

  Vesti

  : Žustra polemika Brisela i Zagreba zbog hrvatskog zakona
  
• 

  Vesti

  : Odobren hrvatski plan ulaganja iz kohezionih fondova
  
• 

  Vesti

  : Ulazak Hrvatske u EU šansa za poljoprivredu Srbije
  
• 

  Vesti

  : Hrvatska od 1. jula punopravna članica EU
  
• 

  Vesti

  : Hrvatska u EU, EU u Hrvatskoj
  
• 

  Vesti

  : Statistički portret nove članice EU